Marx, sermaye ve iktisadi aklın cinneti

“`html

Marx’ın Meta Teorisi ve Günümüzdeki Geçerliliği

Marx, kapitalist ekonomik sistemin işleyişini detaylı bir şekilde incelerken, metaların ikili yapısına dikkat çeker. Onun fikirlerine göre, metalar hem kullanım değeri hem de mübadele değerine sahiptir. Bu noktada, Marx metaları iki ayrı kategoriye ayırmadan, ikili doğasını ele alır. Kullanım değeri, bir meta ile ilgili yararlılık özelliğini yansıtırken, mübadele değeri ise pazardaki değerini ifade eder. Bu iki değer bir yandan birbirine bağlıdır, diğer yandan da zıt ilişkiler içerisindedir. Kullanım değeri, yiyecekten giyeceğe, hatta kültürel ürünlere kadar birçok şeyde kendini gösterebilir. Önemli olan, kullanım değerinin, bireylerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde üretilmesi ve onlarda bir isteğin oluşmasını sağlamasıdır. Diğer yandan mübadele değeri, ekonomik sistemin sadece kapitalist toplumda geçerli olan bir yönüdür.

Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti
David Harvey, “Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti”, Çeviren: Esin Soğancılar, 239 sayfa, Sel Yayıncılık, 2021

David Harvey, “Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti” adlı eserinde bu sorulara ışık tutarak, “Bugün bazı açılardan eski moda görünse de, Marx’ın analizleri eski zamandan çok daha geçerli.” diyerek bu fikirleri vurgular. Marx’ın dönemi, dünya genelinde etkileri hissedilen karmaşık bir ekonomik sistemin ortaya çıkmasına zemin sağlamıştır.

Harvey, Marx’ın “sermaye, hareket halinde bir değerdir” ifadesi üzerinden yola çıkarak, sermayenin döngüsünü doğadaki hidrolik denge ile kıyaslar. Ancak, bu iki yaklaşım arasında belirgin bir farklılık olduğunu da aktarır; hidrolojik döngü sabit ve değişmezdir, oysa sermaye döngüsü sürekli bir büyüme sarmalı içinde hareket eder. Harvey, sermayenin değeri hareket ettiğinde değer kaybının olduğu konusunda uyarıda bulunur.

Marx, değeri “toplumsal olarak gerekli emek zamanı” olarak tanımlarken, Harvey bu değer kavramının maddi sonuçlar doğuran ama gayri maddi ilişkilerle bağlantılı olduğunu ifade eder. Marx’ın para kavramı, yabancılaşmış emek değerlerini temsil ederken, Harvey’e göre “toplumsal olarak gerekli olan”, hem işverenlerin hem de işçilerin tabi olduğu bir “görünmez el” yaratmaktadır. Marx’a göre, mübadele değerinin tamamen ortadan kaldırılmasını sağlamak, toplumsal olarak gerekli emek zamanının da sona erdirilmesi anlamına gelir.

Harvey, “hareket halindeki değer” kavramı üzerinden, sermayenin yeniden üretiminde ortaya çıkan tehlikeleri ve sermayenin farklı kesimleri arasındaki uzlaşmaz çelişkileri gözler önüne serer. Sermaye durakladığı veya yavaşladığı her anında değer kaybı meydana gelecektir. Sermaye, mamul ürün şeklinde pasif kaldığında, aktif olarak çalışamaz, bu da ekonomik bir krizi tetikler. Ayrıca, paranın atıl kalması sorunundan ziyade, burada stok maliyetlerinin daha önemli olduğunu vurgular. Üretim sürecindeki rutin masrafların karşılanması için, finansman ihtiyacı doğar ve bu çoğu zaman kredi mekanizmalarıyla halledilmeye çalışılır.

Harvey’nin borç ekonomisi üzerine yaptığı analiz, üretim zamanıyla dolaşım zamanının çelişkisi üzerinden ilerler. Bu çelişki, kredinin dünyaya girişini sağlar. Marx, fakat paranın bir meta olarak dönüşümünün karmaşık olduğunu keşfeder, bu yüzden yeni yatırım ve yenileme için kredi kullanılabilmektedir.

Marx’a göre, borç verilen para, yani faiz getiren sermaye, karşı değer formu olarak değerlendirilmektedir. Bu, sermaye devrini hızlandırmanın bir yoludur. Borç, gelecekteki üretim değerlerine ilişkin bir hak talebidir; bu değer üretimi yeterli değilse, kriz kaçınılmazdır. Dolayısıyla, üretken olmayan emek borç kapsamına girer. Örneğin, pazarlama gibi dolaşımda çalışan emekçiler artı değer yaratabilir ama gerçek anlamda bir değer üretmezler. Hem ev içi emek hem de alternatif yaşam biçimlerinin geliştirilmesi gibi unsurlar da “karşı değer” politikası kapsamına girmektedir.

Harvey, “sermayenin hareket yasalarının” günümüzde geldiği noktanın ciddiyetine dikkat çekerken, Marx’ın perspektifini kuramsal olarak güncel meselelerle birleştirir. Tüm emekçilerin yaşamlarını sürdürmek için verdikleri mücadelelerin sebeplerini çözmek ve anlamak için sermaye kavramının evrimi gereklidir. Çağımızın gerçekliğini kavrayabilmek için, sermayenin işleyiş biçimlerinin derinlemesine analiz edilmesi elzemdir.

“`

Related Posts

SÜPER LOTO SONUÇLARI SORGULAMA EKRANI 19 HAZİRAN 2025 (Online tek tıkla hızlı görüntüle) | Milli Piyango Online ile Süper Loto çekiliş sonuçları belli oldu: 7 milyon TL ikramiye devretti! İşte kazanan numaralar…

19 Haziran Süper Loto sonuçları sorgulama ekranı, Milli Piyango Online üzerinden erişime açıldı. Sisal Şans tarafından haftanın 2. Süper Loto canlı çekilişi, 19 Haziran Perşembe akşamı noter huzurunda gerçekleşti. Milli Piyango TV Youtube kanalından da yayınlanan çekiliş sonrası bu akşamki Süper Loto çekiliş sonuçları ve hangi numaraların kazandırdığı belli oldu. Çekilişte 6 bilen çıkmayınca tam 7 milyon 248 bin 793 TL ikramiye devretti. 5 bilen 10 talihli de 155.224,15 TL kazandı. Süper Loto sonucu sorgulama ekranı millipiyangoonline.com üzerinden tek tıkla ikramiyeler öğrenilebiliyor. Peki, bugünkü Süper Loto’da hangi numaralar kazandırdı? İşte, 19 Haziran 2025 Süper Loto sonucu sorgulama online ekranı ve çekiliş sonuçlarıyla ilgili bilgiler.

E-OKUL NE ZAMAN KAPANIYOR 2025 (2. DÖNEM) | e-Okul kapandı mı, öğretmenlere ve velilere kapanacak mı? MEB e-Okul giriş ekranı!

E-Okul giriş ekranı 2. Dönemin tamamlanmasına kısa süre kala, öğrenciler, veliler ve hem de öğretmenlerin yoğunlaştığı konulardan oldu. 20 Haziran 2025 Cuma günü karnelerin verilmesiyle beraber 2024 2025 eğitim öğretim dönemi son bulacak. Karne günü öncesi veliler çocuklarının devamsızlık notlarını, sınav sonuçlarını ve karne notlarını öğrenmek isterken, öğretmenler ise e-Okul sistemine öğrencilerin ortalama ve sınav notlarını giriyorlar. Bu nedenle, e-Okul VBS girişinde de yoğunluk ve kesinti yaşanıyor. Bu nedenle, e-Okul çöktü mü, yada e-Okul kapandı mı? soruları gündeme geliyor. MEB tarafından hizmet veren e-Okul sistemine, meb.gov.tr bakım ve onarım zamanları haricinde kesintisiz olarak erişim sağlanıyor. Peki, karne günü öncesi e-Okul ne zaman kapanacak, e-Okul giriş ekranı kapanacak mı? İşte, 2.Dönem e-Okul giriş ekranı hakkında ayrıntılı bilgiler.

Deprem bölgesinden gelen gençler Varaka Kağıt’ta geleceğin teknoloji ile tanıştı

Balıkesir Üniversitesi’nde anlamlı bir eğitim seferberliği başladı. TÜBİTAK 4004 – Doğa Eğitimi ve Bilim Okulları desteğiyle yürütülen ve Balıkesir Üniversitesi’nin ev sahipliğinde gerçekleşen “Görünmeyen Dünyada Yolculuk 3” projesi, geleceğin bilim insanlarını nanoteknolojinin büyülü dünyasıyla buluşturuyor.

MEB MÜLAKAT GİRİŞ YERLERİ 2025 || 15 bin sözleşmeli öğretmen mülakat yerleri açıklandı mı, ne zaman açıklanacak? Öğretmen ataması sözlü sınav (mülakat) giriş belgesi nereden alınır?

Sözleşmeli öğretmenlik mülakat yerleri için MEB son dakika duyuruları yakından takip ediliyor. Öğretmen ataması sözlü sınav tarihi geçtiğimiz günlerde açıklandı. Bununla birlikte öğretmen adayları ‘mülakat giriş belgesi’ ekranına odaklandı. Milli Eğitim Bakanlığı 15 bin sözleşmeli öğretmen ataması gerçekleştirecek. Sözlü sınav duyurusu da yayınlandı ve mülakatların 23 Haziran’da başlayacağı belirtildi. Öğretmen ataması kapsamında mülakatlar Ankara, Bursa, Erzurum, İstanbul ve Konya’da gerçekleştirilecek. Bu bağlamda adaylar, fotoğraflı sözlü sınav giriş belgelerine e-Devlet kullanıcı adı ve şifreleriyle ulaşabilecek. MEB tarafından belirlenen merkezlerde gerçekleştirilecek mülakatlara fotoğraflı sözlü sınav giriş belgesi ve geçerli kimlik belgeleri ile girilecek. Ayrıca bunun dışındaki kurum kimlik kartı vb. belgeler geçerli sayılmayacak. Peki 15 bin sözleşmeli öğretmen mülakat yerleri açıklandı mı, ne zaman açıklanacak? Öğretmen ataması sözlü sınav (mülakat) giriş belgesi nereden al

SON DEPREMLER 11 HAZİRAN 2025 || Kandilli ve AFAD son depremler listesi: Kütahya ve Manisa’da deprem! Son deprem nerede, ne zaman, kaç büyüklüğünde oldu?

Son dakika depremler AFAD ve Kandilli tablosu deprem kuşağında yer alan ülkemizde hissedilen sarsıntılar sonrasında en çok merak edilip araştırılanlar arasında ilk sırlarda yer alıyor. Bu bağlamda özellikle “Son deprem nerede ne zaman kaç büyüklüğünde oldu?” sorusunun cevabı sıkça sorgulanıyor. Hemen belirtelim ki son depremler Kandilli Rasathanesi ve AFAD tarafından anbean kaydediliyor. Peki, son deprem nerede ne zaman kaç büyüklüğünde oldu? AFAD tarafından kaydedilen verilere göre son deprem saat 06.26’da Manisa Soma’da 2.3 büyüklüğünde ve saat 07.04’te Kütahya Simav’da 2.0 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Merak edenler için AFAD ve Kandilli son depremler listesini haberimizde derledik. İşte son depremler 11 Haziran listesi…

HİCRİ YILBAŞI (1 MUAHRREM) 2025 TAKVİMİ: Muharrem ayı ne zaman başlayacak, Aşure günü ne zaman?

Kurban Bayramının geride kalmasıyla birlikte Muharrem Ayı’nın başlangıcına bir aydan kısa süresi kalmasıyla birlikte gözler Muharrem Ayı ve Aşure Günü tarihine çevrildi. Bu bağlamda inananlar “Aşure Günü 2025 ne zaman, hangi tarihe denk geliyor?” sorusunun cevabını araştırıyor. Hemen belirtelim ki Aşure Günü Muharrem Ayı’nın 10. günü olarak kabul ediliyor. Miladi ve Hicri Takvim arasındaki zaman farkı nedeniyle Aşure Günü tarihi her yıl değişik tarihlere denk geliyor.  Peki, Aşure Günü ne zaman? 2025 yılı Muharrem Ayı ne zaman başlayacak? İşte merak edilip araştırılan ayrıntılar…